Verhalen van de werkvloer: de man van boven
Op een dag zit ik eindelijk tegenover hem, tegenover de man van boven. Het is lunchpauze: een strak afgekaderd moment aangeduid met luide buzzers. Vanuit de lager gelegen distributiehal ben ik naar mijn dagelijkse portie daglicht geklommen.
Nadat ik mijn goedkope warme lunch gehaald heb zie ik een intrigerende vrije plek aan de lunchtafels. De man van boven heeft hetzelfde lunchtijdstip gekozen als de arbeiders.
Ik heb hem wel eens eerder gezien, hij komt namelijk wel eens op de werkvloer. Dan neust hij wat rond en praat met de teamleider. Sociaal komt hij niet over. Nu zit ik recht tegenover hem en kan hij niet aan mijn blik noch aan mijn woorden ontkomen. Ik grijp mijn kans.
Ik vraag wat hij eigenlijk voor werk doet. Hij blijkt de manager van de teamleiders te zijn. Het is zoals ik vermoedde: dit is iemand die het soms onbegrijpelijke gedrag van de teamleiders kan verklaren, of op zijn minst kan verantwoorden.
Dag in, dag uit hangt daar namelijk de lijst aan de paal: de normering. Per persoon beantwoordt het de vraag: hoeveel goederen heb je per uur verwerkt? Als dit er minder dan 130 per uur zijn, dan kan je rekenen op een bezoekje van je teamleider aan het einde van de dag.
Honderddertig per uur, het is een aantal dat met enige behendigheid te behalen is.
Een aantal dat er van uit gaat dat de bestellingen de hele dag binnenkomen. Dat er vanuit gaat dat vier theedoeken inpakken evenveel werk is als vier fragiele glazen inpakken (volgens protocol, elk in twee lagen bubbeltjespapier en 3 stickers fragile op 3 verschillende kanten van de doos). Het is een norm, die niet bezig is met hoe de werknemers hun eigen hachje redden door in zo een vroeg mogelijk stadium de hoge volume orders eruit te pikken.
Ik stel vragen over waarom de norm zo belangrijk is. Wie gaat er met die gegevens aan de haal? Wat proberen teamleiders te bereiken door alleen maar negatieve feedback hierover te geven? Waarom is de prestatienorm van de medewerkers gebaseerd op basis van het absolute aantal verwerkte goederen? Zijn er geen betere indicators van de prestatie van verwerking, zoals op basis van de prijsmarges of de kwetsbaarheid van de goederen?
De man vertelt dat hij al jaren bij het bedrijf werkt, en dat het voor hem belangrijk is om goede verantwoording af te leggen. Op die manier houdt hij deze afdeling stabiel en rendabel. Zijn doel is om ons allemaal werk te kunnen blijven aanbieden. Eigenlijk wel sympathiek.
Het hele gesprek is uiteindelijk een dooddoener. De man legt uit: de normering komt van hogeraf; bij de inkoop bepalen ze deze norm. "Hogeraf", daar is hier natuurlijk geen discussie mee mogelijk. Hier, aan de lunchtafel van het distributiecentrum, komt een nieuwe waarheid naar voren. De man van boven is ook slechts een man in een doos.